Televizyon mu?!?

Televizyon… Hani şu, artık hayatların merkezinde yer alan 🙁 Çoğunlukla tüm gün açık olan… Şiddet haberleri ve bol reklamlarla dolu… Çoğu ebeveynin umarsızca, “bakıcı” muamelesi yaptığı… “Aman ne olacak, herkesin çocuğu izliyor, falancanın oğlu, filancanın kızı, komşunun ikizleri hepsi izliyor!” diye savunulan, hatta normalleştirilmeye çalışılan… “Onlara bir şey olmadı, bizimkilere mi olacak?” bilinçsizliğinde ya da rahatlığında olan anne babaların yardımcısı olan 🙁

Hani, bir önceki “Çizgi Film mi?” yazımda bahsettiğim gibi; televizyon ya da telefonun varlığından yararlı çıkarımlar sağlamakta mümkün elbet! Ama doğru zamanda ve doğru dozda olmak şartıyla tabii! Yine, hep dikkatli ve tetikte olmak şart!

Teknolojiden tamamen yalıtmak çocuklarımızı, pek de mümkün görünmüyor zaten! “Yalıtmalı mı?”, o da ayrı bir tartışma konusu zaten?! Ama öte yandan da, 0 – 2 yaş dönemi çocuğun beyin ve dil gelişimi açısından son derece kritik öneme sahip! Bunu da atlamamak gerek! Zorlu olsa da, ilk 2 yıl bebeklerimize televizyon ya da tablet / telefon ekranından bir şeyler izletmemek gerekli!

Eee tabi çizgi film izlemek / izletmek için de bir araç kullanmak gerek! Televizyon gibi, cep telefonu gibi, tablet gibi… Peki iyi fikir mi çocuklarımıza çizgi film ya da masal izleteyim derken, bu araçları kullanmak? Yoksa, bu araçları kullanmamak ve çocuklarımızı bu fazlası zarar olabilen teknolojik araçlardan uzak tutmak mı en doğrusu?

Tam bir bıçak sırtı durumu! Çok ince bir çizgideyiz yani… Uzmanlara ve kitaplara göre, yanıt çok net! Kesinlikle televizyon, tablet ve/veya cep telefonu ile çocuklarımızı tanıştırmamamız yönünde… Hem de en az 7 yaşına kadar… Doğrusu, ideali bu olsa da; günümüz koşullarında 7 yaşına kadar çocuğu televizyon / tablet ve/veya cep telefonundan uzak tutabilmek gerçekten çok zor 🙁 Uygulayabilen anne babaların da önünde saygıyla eğiliyor ve bunu nasıl başardıklarının püf noktalarını bizlerle de paylaşmalarını rica ediyorum! Hem de can-ı gönülden!

Televizyon Yarar mı Yoksa Zarar mı?

Uygulanması zor da olsa, ben de en azından ilk 2 yıl hiç bir şey izletilmemesi, yalnızca dinletilmesinden yanayım! Ve 3 yaşına kadar da, olabildiğince az yani, günde en fazla 5-10 dakika ile sınırlı olacak şekilde baby tv gibi bebeklere özel hazırlanmış programların izletilmesinden yanayım! Ben bu dediklerimi yapabildim mi peki? Çok zorlandım ama evet yapabildim!

Özellikle 0 – 2 yaş döneminde bebeklere televizyon izletmenin, her ne sebeple olursa olsun; gerek ruhsal gerek zihinsel ve de dil gelişimleri üzerinde ciddi zararlı etkileri olduğu biliniyor artık! Evet bazen öyle çaresiz hissettiriyorlar ki annelerini bebekler, onları büyütmeye çalışırken; bazen yemek yesin bazen ağlaması kesilsin bazen de sakinleşsin diye açmak istiyoruz tv yi! Ya da eline telefon ve/veya tableti tutuşturuveriyoruz değil mi?!

Adeta medet umuyoruz bu teknolojik araçlardan! Ama ne kadar zorlansak da, bunu yapmamalıyız! Haaa evet, 7 yaşına kadar hiç izletmemek, pratikte uygulanabilir bir durum değil bence! Ama ilk 2 yıl bir şey izletmemek; bebeğin gelişimine zarar vermemesi ve ileride dil yeteneğini olumsuz etkilememesi açısından çok ama çok önemli!

Konuşması Geciken Çocuklar!

Vee gerçekten de çevremde gözlemlediğim az denemeyecek sayıda örnek var! Ne örneği mi? Eline sürekli telefon / tablet verilen ya da rastgele televizyon izlettirildiği için, 4 – 5 yaşına gelmiş olmasına rağmen; bir kaç sözcük dışında konuşamayan çocuk örnekleri 🙁 O bir kaç sözcük de, çoğunlukla “anne, baba, bitti, gitti” !

Hani hep diyorum ya, belki de bana kızıyorsunuz bile sürekli altını çiziyorum diye! “Anne Baba olmak, hakkıyla bu işi yapabilmek, gerçekten de yoğun emek ister!” Hatta bu başlıkla bir yazı bile yazmıştım anımsarsanız 😉

Hayat işte, teori ve pratik çoğu zaman örtüşmüyor 🙁 Ben bir çok örnek deneyimledim buna ilişkin… Öyle ya, teori olması gerekenleri yani ideal durumları vurgularken; pratik ise “uygulanabilirliği olan” durumları sembolize eder!

Aslında, bilinçsiz ve sınırsız davranılan her alanda, sorunlar çıkması çok büyük olasılık 🙁 Yani, ille de çocuk olmak da gerekmiyor bu sorunları yaşamak için! Yalnızca, gelişim aşamalarının en yoğun olduğu bebeklik ve çocukluk dönemi, doğru şekillenmek açısından çok daha kritik öneme sahip doğal olarak!

Tv, Telefon veya Tablet! Yok birbirlerinden farkı bence!

Seçici geçirgen olunmadan, tüm gün televizyon açık olan evlerde / ortamlarda, kaliteli bir iletişimden bahsetmek pek de mümkün değil! Hatta, kitap okumak gibi eylemlerin gözlenmesi olası bile değil! “Azı karar, çoğu zarar” durumlardan birisi de, televizyon yani!

Gerçi boşuna dememişler: “anasına bak, kızını al; kenarına bak, bezini al!” diye. Gerçekten de, çocukla direkt iletişim ve etkileşimde olan anne ne ise, çocuk ya da çocuklar da aynısı / bir kopyası oluyor annelerinin!

Yine, dönüp dolaşıp aynı noktaya geliyoruz sonuçta! Yani, okul öncesi ve de özellikle de, ailede verilen eğitimin önemine… Anne babanın doğru örnek oluşuna… Anne babanın bilinç seviyesine ve farkındalık durumuna…

Peki, “o halde ne yapmalıyız televizyon konusunda?”! Benim bu konudaki deneyimle sabit önerilerim özetle şöyle:

***0 – 2 yaş döneminde bebeklere bir şeyler izletmek değil de, dinletmek odaklı olunmalı…

***3 yaştan itibaren, sınırlı süreli yani 5 – 10 dakika ile sınırlı ve de bebek / çocuk gelişimine özel seçilmiş “baby tv” gibi programlar izletilmeli!

***Mutlaka ama mutlaka içerik denetimini yaptığınız çizgi film ve masallardan izletilmeli!

***Bütün gün televizyonu açıp, bebek / çocuk önüne oturtulup; reklam, haber vb. ne çıkarsa onu izlesin, avunsun yaklaşımı kesinlikle sergilenmemeli! Aksi taktirde, ciddi sorunlarla karşılaşmanız çok olası 🙁

İletişim Düşmanı?!

***Kaliteli iletişim için yetişkinlerin de, televizyon izleme konusunda son derece seçici ve bilinçli olması gerekli! Gün boyu tv açıp, karşısında oturmanın, yarardan ziyade zararı olduğunun ayrımına varılmalı!

***Bu arada televizyon derken anlatmak istediğim, ekranında görüntüler izlenen bir araç! Bu demek oluyor ki; televizyon = tablet = cep telefonu hepsi aynıdır benim nezdimde! Elbette görüntüleme aracı olarak aynı!

Yani, televizyon için söylediğim her şey, tablet ve cep / mobil telefon için de geçerli! Durumu doğru algılamak ve anlamlandırmak çok önemli bence! Televizyon için “tu kaka” derken, ama tablet veya telefon için “cici” demek doğru bir yaklaşım olamaz kesinlikle!

Geçenlerde bir anne, “ben kesinlikle televizyon izletmedim çocuğuma, izletmem de” dedi! Tam “tebrikler” diyecektim ki; “ama telefon veya tabletten izletiyorum bir şeyler, yeter ki yemek yesin ya da sakinleşsin diye” dediğinde; yüzümdeki şaşkın ifadeyi görmenizi isterdim doğrusu!

Hemen yanındaki akrabası da, “bu çocuk çok zeki, telefonun eline alınca her yerini karıştırıyor ve de anlıyor vallahi!” diye araya girdiğinde, şaşkınlığım kat be kat arttı! Bahsi geçen çocuk, henüz 1 yaşındaydı oysaki! Tam da, özrü kabahatinden büyük durumu 🙁

Tam “bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu” durumu! Aklım almıyor resmen! Aracın şekli değişip, televizyon yerine tablet olmuş ya da telefon olmuş ne farkeder ki? Herhangi bir cihazdan / araçtan bebeğe / çocuğa bir şey izletmemenin temel amacı; ruhsal ve zihinsel gelişimini olumsuz yönde etkilememek sonuçta!

Gerçekten de özellikle 2 yaş altı dönemde, yoğun olarak ekranla karşı karşıya bırakılan çocuklarda; dil gelişim geriliğinden tutun da otizm benzeri ağır gelişimsel geriliklere kadar türlü çeşit sorunlar gözlemlenebiliyor!

Hele ki anne babanın izlediği bir film ya da diziye çocukların da eşlik etmesine izin verilmesi, hatta bunun umursanmaması; çok daha vahim bir durum 🙁 Zira, televizyon izlemek; ailece ya da tek başına olsun, kesinlikle bir aktivite değildir! Yararlı bir aktivite, hiç değildir!

Söylenecek çok şey var bu konuda aslında ama!? Ben özetle, “bilinçli anne babalar hızla artsın ki, sağlıklı nesiller yetişebilsin!” diyerek; sorunların farkında olunacak günler diliyorum!